feride melike kandemir kandemirmelike1907@gmail.com
07/09/2021
Günümüzde maalesef artık çok küçük çocuklarda
bile görülebilen, aslında tek başına bir hastalık olmamakla birlikte belli bazı hastalıkların öncü birliği bir
sendromdur kendisi.
Eğer dikkat edilip önlem alınmazsa ileride şeker hastalığına dönüşebilir. İnsülin direncini tanımlamadan önce insüline değinelim biraz. İnsülin
pankreastan salgılanan şeker metabolizmasını düzenleyen bir hormondur. İnsülin bu düzenlemeyi yaparken
“insülin reseptörü” adı verilen bir yapıya bağlanır ve aktive olur. Bu reseptör, çeşitli
nedenlerle insülinin bağlanmasına izin vermez ise; insülin kanda yeterli miktarda olduğu
halde görev yapmıyormuş izlenimi verir. Yani, vücuttaki şekeri kontrol etmek için
salgılanan insülinin etkisini göstermesindeki zorluk olarak tanımlanabilir. Vücut bu durumu kontrol
edebilmek için daha fazla insülin salgılamaya başlar. Bu da kilo alımına, karaciğer
yağlanmasına, kalp ve damar hastalıklarına neden olabilir. Salgılanan fazla insülin besinlerin
vücutta daha fazla yağ olarak depolanmasına neden olur. Gittikçe daha fazla salgılanan insülin
pankreası yorar. İnsülin direnci zamanla pankreas yetmezliği ve diyabet hastalığına kadar
gidebilen ciddi bir tablo ile karşımıza çıkabilir. İnsülin direnci (HOMA-IR) 2.5 ve üzeri ise
insülin direnci var demektir. İnsülin direnci nasıl hesaplanır ?
HOMA-IR=Açlık Glikoz(mg/dL) X Açlık İnsülin(uIU/mL) /405
HOMA skoru ≥2,5 olan hastalar insülin direnci pozitif (HOMA-IR[+] İnsülin direncinde tedavi 3 ayaklı bir sehpa
gibidir. Ayaklardan bir tanesi eksik kalırsa sehpa ayakta duramaz. Bunlar tıbbi-medikal tedavi-beslenme ve egzersizdir. Eğer
doktorunuz
uygun görüyorsa mutlaka düzenli ilaç kullanımı, düşük glisemik indeksli
–dengeli ve sağlıklı bir beslenme ve mutlaka haftada en az 300 dakika egzersiz tedavinin olmazsa
olmazlarıdır.
Besin sanayisinin gelişimi, şekerin icadı, besine daha kolay ulaşabilme ve alım gücünün artması bize günümüzde kronik hastalıklar olarak dönmektedir. Kolay
ulaşılabilen
yüksek kalorili ve yüksek karbonhidratlı besinler, ofis ve plazalarda saatlerce
hareketsiz kalmak bel çevresinde yağlanmaya ve sonucunda da insülin direncine neden
olmaktadır.
İnsülin direnci olan bireylerde; · yemek sonrası, şekerli bir gıda yedikten sonra
gereğinden fazla bir ağırlık hissi, uyku hali oluşması· Yemekten sonra şekerin kontrolsüz olarak düşmeye
başlamasıyla el titremesi, terleme,
· Mide kazınması şikayetleri;
· Kilo almanın kontrol edilememesi
· Sık tatlı yeme isteği
· Yorgunluk hissi · Bel çevresinin giderek genişlemesi
· 'Akantozis Nigrikans' denilen özellikle koltuk altı,
kasık, boyun bölgelerinde esmerleşme
· Karaciğerde yağlanma
· Kadınlarda adet düzensizlikleri olarak sıralanabilir.
İnsülin direnci belirtilerini fark eder etmez mutlaka bir endokrinoloji ya da
dahiliye uzmanına başvurulmalıdır.
Glisemik indeksi yüksek olan yiyecekler , insülin direncini arttırır. Özellikle
rafine şeker ve
içerisinde rafine şeker içeren gıda ve içecekler, hazır meyve suları,
meşrubatlar, şerbetli
tatlılar, şekerlemeler, gofret ve bazı çikolatalar, beyaz pirinç, pirinçle
yapılan dolma-sarmalar,
pirinç pilavı, patates ve patatesli besinler, beyaz ekmek gibi besinlerden uzak
durmak gerekir.
Tam tahılları yeterli ve az miktarda, özellikle protein ağırlıklı ,meyve –sebze
tüketilen bir beslenme programı izlenmelidir.
Glisemik indeksi yüksek olan yiyecekler , insülin direncini arttırır. Özellikle
rafine şeker ve içerisinde rafine şeker içeren gıda ve içecekler, hazır meyve suları,
meşrubatlar, şerbetli
tatlılar, şekerlemeler, gofret ve bazı çikolatalar, beyaz pirinç, pirinçle
yapılan dolma-sarmalar, pirinç pilavı, patates ve patatesli besinler, beyaz ekmek gibi besinlerden uzak
durmak gerekir.
Tam tahılları yeterli ve az miktarda, özellikle protein ağırlıklı ,meyve –sebze
tüketilen bir beslenme programı izlenmelidir.
Glisemik indeksi yüksek olan yiyecekler , insülin direncini arttırır. Özellikle
rafine şeker ve içerisinde rafine şeker içeren gıda ve içecekler, hazır meyve suları,
meşrubatlar, şerbetli
tatlılar, şekerlemeler, gofret ve bazı çikolatalar, beyaz pirinç, pirinçle
yapılan dolma-sarmalar, pirinç pilavı, patates ve patatesli besinler, beyaz ekmek gibi besinlerden uzak
durmak gerekir.
Tam tahılları yeterli ve az miktarda, özellikle protein ağırlıklı ,meyve –sebze
tüketilen bir beslenme programı izlenmelidir.
|