feride melike kandemir kandemirmelike1907@gmail.com
26/01/2021 Son yıllarda glutensiz diyetler oldukça popülerleşti. Çölyak hastası iseniz
veya gluten intoleransınız var ise evet glutensiz beslenmek sizin için
uygundur. Ancak son zamanlarda; herhangi bir sağlık sorununuz yokken sadece
zayıflamak için gluteni hayatınızdan çıkarmak tercih haline dönüşmeye başladı.
Peki çölyak hastası değilseniz, glutensiz beslenmek gerekli ve sağlıklı mıdır? Gluten, başta buğday olmak üzere arpa, çavdar ve yulaf gibi tahıllarda
bulunan bir proteindir. Günümüzde farklı hastalıklarla ilişkisi nedeniyle
oldukça sık konuşulan bir besin maddesi haline gelmiştir. Gluten ile ilişkili
hastalık dendiğinde ilk önce aklımıza gelen ve oldukça yaygın olarak tanınan
çölyak hastalığıdır. Bu hastalığın tedavisini ise glutensiz diyet
oluşturmaktadır. Glutensiz diyette işlenmiş gıdalar, buğday, arpa, çavdar, makarna, yulaf
ezmesi, mısır gevreği, hazır çorbalar ve hazır gıdalar, hamur işleri,
bisküviler, cips, pizza, pasta, kek ve bira gibi mayalı alkollü içecekler
tüketilmemelidir. Tüm çölyaklı hastaların glutensiz diyete tam olarak uyması ve
yaşam boyu sürdürmesi gerekmektedir. Ancak, kilo kaybı için glutensiz diyet
gerekli ve sağlıklı değildir. Peki glutensiz diyet neden kilo verdirir ? Gluten içeren buğday, arpa, çavdar ve nişastalı birçok gıdayı
beslenmenizden çıkarmak çok ciddi bir kalori kısıtlaması sağlar. Dolayısıyla
düşük kalorili beslendiğiniz için kilo kaybı gerçekleşir. Yani hayatınızdan
gluteni çıkardığınız veya glutensiz beslendiğiniz için değil, sağlıksız
besinlerin yerine daha iyi alternatifler tükettiğiniz için zayıflarsınız. Glutensiz beslenme neden sağlıksız? Glutensiz beslenmek lif alımını azalttığı için bağırsak mikrobiyotanızın
bozulmasına yol açabilir. Glutensiz diyette yararlı karbonhidrat tüketimi azaldığı için yağdan gelen
enerji artmaktadır. Bu da zaman içerisinde kilo almaya, insülin direncine hatta
metabolik sendroma bile yol açabilmektedir. Ayrıca glutensiz diyet pek çok
vitamin ve mineral eksikliğine yol açabilir. Bu eksiklikler demir, folat,
selenyum, magnezyum, çinko, B grubu vitaminleridir.Glutensiz gıda ile beslenmek
popülerleştikçe, glutensiz gıda üretimi de artmıştır. Neredeyse her
süpermarkette glutensiz gıda reyonunu görmeye başladık. Ancak bu alternatif
gıdaların üretiminde, üreticiler gluteni üründen çıkarırken kıvamı tutturmak
amacıyla içerisindeki şeker ve yağ miktarını arttırmaktadır. Yani aynı ürünün
glutensiz hali çoğu zaman daha kalorili olabilmektedir. Bu nedenle glutensiz
beslenirken doğal gıdalar tercih edilmelidir. Glutensiz gıdalara örnek
verecek olursak bunları şu şekilde sıralayabiliriz; Karabuğday, mısır, pirinç, amarant, kinoa gibi tahıllar Patates, kestane ve soya fasülyesi Nohut, mercimek, kuru fasülye gibi bakliyatlar Zeytin, zeytinyağı, hindistancevizi yağı, tereyağı, avokado gibi yağ
kaynakları Tüm meyve ve sebzeler Fındık, badem, ceviz gibi işlenmemiş çiğ kuruyemişler Yumurta, tavuk, balık, et gibi protein kaynakları Süt, yoğurt, ayran, peynir gibi süt ürünleri Sonuç olarak gluten intoleransı veya çölyak hastasıysanız glutensiz
beslenmek çok önemli hatta yaşam kurtarıcı diyebiliriz. Ancak, herhangi bir
sağlık sorununuz yoksa glutensiz beslenmek gerekli değildir, uzun vadede sağlık
sorunlarına yol açabilir. Önemli olan dengeli ve sağlıklı bir beslenme
programını hayat tarzı haline getirebilmektir.
|